Vietnam voor beginners

De Socialistische Republiek Vietnam is een land gelegen in Zuidoost-Azië. Het grenst aan China, Laos en Cambodja. Tot 1976 bestond het land uit twee delen: het communistische Noord-Vietnam en Zuid-Vietnam. Na de Vietnamoorlog werd het land weer verenigd. De rijke cultuur zorgt ervoor dat Vietnam een vakantiebestemming is die enorm in populariteit aan het toenemen is. Vietnam is onmiskenbaar Aziatisch, nog redelijk puur en ook de bij ons vrij bekende Vietnamoorlog zorgt ervoor dat de belangstelling al snel gewekt is. Op deze site vertellen we je van alles over Vietnam, waarbij vooral Vietnam als vakantieland centraal staat.

Vietnam kent een geschiedenis die duizenden jaren oud is. Ruim voor het begin van onze jaartelling werden er rondom de Rode Rivier in Noord-Vietnam al nederzettingen gebouwd door de Viet die afkomstig waren uit China. Zij begonnen hier met het verbouwen van rijst. Het duurde echter nog een paar duizend jaar totdat Vietnam enige structuur kreeg. Volgens de legende gebeurde dat in 2879 voor Christus toen koning Lạc Long Quân geboren werd. Deze zoon van De Minh en de fee Âu Cơ wordt beschouwd als de grondlegger van Vietnam. Hij was als natuurlijke troonopvolger de tweede koning van Vietnam. Volgens de legende kreeg Lạc Long Quân honderd zonen die ieder uitzonderlijk intelligent en getalenteerd bleken te zijn. Dit is de basis voor de dynastie van Hungkoningen die als grondleggers voor het hedendaagse Vietnam gezien worden.

De verdere historie van het land staat vooral bol van conflicten en overheersingen. Eerst waren het de Chinezen die eeuwenlang heersten in Vietnam. Nadat Vietnam in het jaar 938 eindelijk weer onafhankelijk werd na ruim duizend jaar Chinese overheersing is het relatief rustig in het land. De Lydynastie en de Trandynastie zijn gedurende de late middeleeuwen de baas in Vietnam. Mongolen en Chinezen hebben veelal vergeefse pogingen gedaan om het invloedrijke Vietnam in te lijven. In het jaar 1516 arriveerde de eerste Europeanen in Vietnam. Het waren de Portugese zeevaarders die voor het eerst in Vietnam arriveerden. Pas 29 jaar later stichtten zij de eerste Europese handelsposten in Vietnam. Na de Portugezen arriveerden ook de Fransen en de Nederlanders in Vietnam. Het belangrijkste doel was handel. Daarnaast arriveerden ook de missionarissen met als doel om Vietnamezen te bekeren tot het christendom. Dat lukte slechts mondjesmaat. Het boeddhisme bleef veruit de belangrijkste religie in Vietnam.

De Fransen hebben jarenlang invloed uitgeoefend in Vietnam. De echte koloniale periode brak echter pas in de negentiende eeuw aan. Frankrijk heeft beetje bij beetje Vietnam gekoloniseerd. Vanaf 17 oktober 1887 vormde Vietnam met Cambodja de Unie van Indochina. Dit werd ook wel Frans-Indochina genoemd. In 1893 werd ook buurland Laos aan deze unie toegevoegd. De Franse overheersing duurde tot de Tweede Wereldoorlog toen Frankrijk aangevallen werden door Duitsland en Japan de macht overnam in Vietnam. Na de Tweede Wereldoorlog werd de macht op 15 augustus 1945 overgedragen aan de Vietminh. Onder leiding van Nguyen Tat Tanh (beter bekend als Ho Chi Minh) riepen de Vietnamezen de onafhankelijkheid uit. De Fransen waren echter niet van plan om de macht over Vietnam zomaar af te staan. Dat leidde uiteindelijk tot de Eerste Indochinese Oorlog. De Vietminh streden tegen de Fransen voor hun onafhankelijkheid. De laatste slag in deze onafhankelijkheidsoorlog duurde van 13 maart tot en met 8 mei 1954. Deze slag bij Điện Biên Phủ bracht de Vietnamezen uiteindelijk op 8 mei 1954 de definitieve overwinning toen de laatste Franse stelling (Isabelle) het vuren staakte.

Het einde van de Eerste Indochinese Oorlog luidde ook de splitsing van Vietnam in. Tijdens de Conferentie van Genève werd Vietnam in tweeën gedeeld. Het noorden ging verder als de Democratische Republiek Vietnam met Ho Chi Minh als leider. Het zuiden ging verder als Republiek Vietnam of Zuid-Vietnam. De zeventiende breedtegraad gold als grens tussen het communistische noorden en de republiek in het zuiden. De tegenstellingen tussen de twee ontstane landen leidde uiteindelijk tot de Tweede Indochinese Oorlog, die in de Westerse wereld vaak ook bekend staat als ‘de Vietnamoorlog’. Deze oorlog heeft zich afgespeeld in Zuid-Vietnam, Noord-Vietnam, Cambodja en Laos en duurde van 1 november 1955 tot 30 april 1975. Vietnam was het belangrijkste strijdgebied, waarbij de meeste gevechten zich afgespeeld hebben in het vroegere Zuid-Vietnam. In een later stadium raakten ook de grensgebieden van Laos en Cambodja betrokken bij de oorlog.

Hoewel 1 november 1955 als begin van de oorlog gezien wordt, was er pas in 1960 sprake van de eerste gevechten toen het Nationaal Bevrijdingsfront (NFL, ook wel bekend als de Vietcong) in het zuiden begonnen te strijden tegen het onder Amerikaans invloed staande regime. Doel was om de Republiek Vietnam op te heffen en heel Vietnam als één communistisch land verder te laten gaan. Noord-Vietnam werd hierbij gesteund door de voormalige Sovjet-Unie, China, Noord-Korea en Cuba. Zuid-Vietnam kreeg vooral steun vanuit de Verenigde Staten. Er werden echter ook strijdkrachten ingezet uit Zuid-Korea, Australië, Filipijnen, Thailand, Nieuw-Zeeland, Laos en de voormalige Khmerrepubliek. Ondanks de inzet van bijna twee miljoen soldaten lukte het de anticommunistische troepen niet om de in aantal veel kleinere communistische troepen te stoppen. Zelfs de inzet van de weerzinwekkende napalmbombardementen heeft de Amerikaanse troepen niet geholpen om de overwinning tegen de communisten te pakken.

Uiteindelijk werd de oorlog op 29 april 1975 door het communistische noorden gewonnen en dropen de laatste Amerikaanse soldaten af. Na de oorlog werd Socialistische Republiek Vietnam uitgeroepen. Het vroegere Saigon werd omgedoopt tot Ho Chi Minhstad en Hanoi werd de hoofdstad van het herenigde Vietnam. In de volksmond wordt de naam Saigon echter nog veel gebruikt.

Na de Tweede Indochinese Oorlog heeft Vietnam nog een aantal conflicten gekend. Zo viel Vietnam in 1978 buurland Cambodja binnen om het Rode Khmerregime omver te werpen. Een jaar later viel China op zijn beurt het noorden van Vietnam binnen. Na diverse verwoestingen toegebracht te hebben trokken de Chinezen zichzelf weer terug. De Vietnamese troepen verlieten op hun beurt in 1989 Cambodja. Door een handelsembargo van de Verenigde Staten heeft Vietnam een periode gekend van economische tegenspoed. Dat werd versterkt op het moment dat de Sovjet-Unie in 1991 uiteen viel en er een einde kwam aan de Koude Oorlog. Het opheffen van het Amerikaanse handelsembargo in 1994 was een belangrijk moment voor Vietnam. Men gelooft echter dat het bezoek van de toenmalige Amerikaanse president Bill Clinton in 2000 de definitieve ommekeer is geweest voor Vietnam. Sindsdien is er op allerlei gebieden sprake van een enorme vooruitgang in Vietnam. Economisch groeit Vietnam enorm en op het gebied van het toerisme is er sprake van een enorm toegenomen belangstelling voor dit prachtige Aziatische land.

Het hedendaagse Vietnam is duidelijk een land dat nog in ontwikkeling is. De infrastructuur wordt stap voor stap beter, maar dat vergt veel tijd en vooral geld. Hetzelfde geldt voor de moderne wijken die in de steden van Vietnam aan het verrijzen zijn. Je ziet dat het land bezig is zich te moderniseren, maar dat ze hier achterlopen op bijvoorbeeld Thailand. Voor toeristen heeft dit wel zijn charme. Het zorgt ervoor dat Vietnam net wat authentieker aanvoelt dan een aantal andere Aziatische bestemmingen.

Vietnam is een socialistische republiek. De Communistische Partij van Vietnam is de enige politieke partij in het land. Het eenpartijstelsel zorgt ervoor dat het socialistische gedachtegoed gewaarborgd blijft. Net als in andere landen met een socialistisch of communistisch regeermodel merk je ook in Vietnam wel dat er steeds meer rijkdom waarneembaar is. Waar in kapitalistische landen zoals in West-Europa ruimte is voor een grote middelklasse, daar zie je in Vietnam een vrij groot gat tussen de werkende lagere klasse en de rijke Vietnamezen. Rijkdom wordt vooral vergaard door het drijven van handel en het bezit van onroerend goed. Wie één of meerdere panden bezit in het centrum van een stad als Hanoi die hoeft dankzij de huurinkomsten verder niet meer te werken. De prijzen voor onroerend goed zijn in de grote steden dermate hoog opgelopen dat de huurinkomsten van een simpel pand vaak al veel hoger liggen dan wat je met normale arbeid verdient.

Wat je als bezoeker duidelijk ervaart in Vietnam is de hoge bevolkingsconcentratie in de steden. Vooral in Ho Chi Minh City (het vroegere Saigon) en hoofdstad Hanoi ervaar je de drukte op alle manieren. Het is er lawaaierig, het verkeer is chaotisch en de uitlaatgassen zijn duidelijk aanwezig. Wat wil je ook in metropolen met miljoenen inwoners en zeker evenveel scooters en brommers. Door de straten krioelt het van het verkeer. Zelfs voor wie de drukte van Amsterdam gewend is, is dit een overweldigende drukte die je nooit van je leven zult vergeten.
Als je door de steden loopt worden dan ook alle zintuigen geprikkeld. Sommige toeristen moeten dan niet voor niets echt even acclimatiseren op het moment dat ze in deze waanzin terechtkomen. Omdat redelijk wat hotels nog geen geweldige geluidsisolatie kennen dringen de geluiden vaak ook door tot op je hotelkamer. De enige manier om aan de drukte te ontsnappen is door de steden te verlaten of grotere plekken op te zoeken waar in ieder geval geen gemotoriseerd verkeer toegestaan is.

Als je Vietnam bezoekt dan is het aan te raden om een rondreis door het land te maken. Vietnam heeft zoveel verschillende gezichten, dat een korte vakantie naar één vaste plek ervoor zorgt dat je slechts een beperkt beeld van het langgerekte land krijgt. Wat wil je ook als je je beseft dat het land hemelsbreed meer dan 1600 kilometer lang is, het land te maken heeft gehad met verschillende invloeden van omringende landen en er sprake is van duidelijke verschillen in natuur en klimaat. Het tropische zuiden vergt een duidelijk andere manier van wonen en leven dan het koelere, overwegend subtropische noorden van het land. Als je kijkt naar de hoogtepunten van het land dan kun je ook niet anders concluderen dat zowel de soms adembenemend mooie natuur (o.a. de rijstvelden rondom het noorden en de Halongbaai), maar ook de drukke steden het gezicht van Vietnam bepalen. Wat wij in Vietnam misschien nog wel sterker ervaren dan in andere landen is dat het vooral de mensen zijn die het gezicht van het land vormen. Vaak vriendelijk, in de steden vaak gejaagd en vooral trots. De vriendelijkheid die je hier ervaart voelt meer oprecht dan op sommige andere bestemmingen waar men al beter beseft dat een glimlach voor meer inkomsten kan zorgen.

Voor een rondreis door Vietnam ‘moet’ je tenminste twee weken uittrekken. Beter is om drie tot vier weken uit te trekken voor een reis naar Vietnam. Op die manier kun je net wat meer zien van het land of wat meer tijd uittrekken op een bepaalde plek.

Op het gebied van religie is er in Vietnam sprake van een bonte mix van geloven. Na een periode waarin atheïsme onder het communistische regime de overhand leek te krijgen is er nu weer volop ruimte voor geloofsbelijdenis. Alle religies zijn toegestaan binnen Vietnam zolang het communistische gedachtegoed er niet door bedreigd wordt. Het boeddhisme is het belangrijkste geloof in het land. Er is echter vaak geen sprake van puur boeddhisme maar van een mengeling van boeddhisme, taoïsme en confucianisme. Daarnaast speelt ook het katholieke geloof een vrij belangrijke rol in Vietnam, wat het directe gevolg is van de kolonisatie door de Fransen. De islam is ook in Vietnam vertegenwoordigd, doch in een duidelijke minderheid. Het aantal moskeeën dat je in het land aantreft is zeer beperkt. Hoewel veel Vietnamezen met regelmaat een tempel of kerk bezoeken is de gemiddelde Vietnamees niet zwaar religieus.

Naast geloof speelt bijgeloof een belangrijke rol in de hedendaagse samenleving. Dat uit zich op verschillende manieren. Zo zorgt het dragen van parels voor zakelijk succes tijdens een ontmoeting met (potentiële) zakenpartners. Zakenmannen nemen daarom niet zelden hun vrouw mee naar een zakenbespreking waarbij ze uiteraard parels draagt. Ook het brengen van offers, het uitvoeren van bepaalde rituelen en het eten van bepaalde gerechten op bepaalde momenten draagt bij tot het geluk en succes van de Vietnamezen. Zie je iemand met enorme haren die uit een moedervlek groeien? Dat is omdat het afknippen van deze haren ongeluk zou brengen. Locale vrouwen vinden lange haren die uit een moedervlek groeien zelfs sexy bij een man. Het eten van honden en katten geschiedt in Vietnam ook vooral vanuit bijgeloof. Als je tegen het einde van de lunar-maand hondenvlees eet dan brengt dat volgens lokaal bijgeloof geluk. Kattenvlees (lokaal ook wel ‘little tiger’ genoemd) wordt vanwege die reden juist aan het begin van een lunar-maand gegeten.

Vietnam heeft een variabel landschap waar ook ene vrij grote variatie aan planten en dieren bij thuishoren. In het zuiden is er sprake van delta’s waar vooral sprake is van mangrove, rijstvelden en palmbomen. Het zijn vooral vogels en reptielen die zich hier goed thuis voelen. Ook is de kans groot dat je de meest mooie vlinders kunt spotten die vooral in de Mekongdelta een prachtig tropisch thuis hebben. Het centrale hoogland bestaat uit jungle maar ook uit uitgestrekte gebieden waar landbouw bedreven wordt. Hier zijn de omstandigheden uitstekend voor het telen van koffie, thee en rubber. Langs de centrale kuststrook wordt vooral ook rijst verbouwd. De rijstvelden zijn hier kleiner in oppervlak en zijn er ook in kleinere mate aanwezig. Opvallend is dat je een vrij grote verscheidenheid aan bomen aantreft. Zo vind je naast de palmbomen ook redelijk wat naaldbomen en verschillende (sub)tropische planten en struiken. De noordelijke bergen zijn over het algemeen dicht bebost. Ook vind je hier de meest mooie rijstvelden uit Vietnam, die door de hoogteverschillen en het werken met terrassen zorgen voor een adembenemend mooi plaatje. Helaas is er in het noorden van Vietnam sprake van ontbossing op vrij grote schaal. Diverse diersoorten zijn hierdoor bedreigd of zelfs al verdwenen. De ontbossing leidt regelmatig tot modderstromen als gevolg van zware regenval.

Vietnam is niet het beste land in het Verre Oosten om dieren te spotten, hoewel er wel vrij veel diersoorten aanwezig zijn. De hoge bevolkingsdichtheid heeft ertoe bijgedragen dat het steeds lastiger wordt om bepaalde dieren in het wild aan te treffen. Ook hebben de aanvallen met napalm tijdens de Vietnamoorlog ervoor gezorgd dat een aantal diersoorten bedreigd is door het onbewoonbaar van hun natuurlijke leefomgeving. Voor sommige dieren moet je speciaal naar nationale parken reizen om ze in het wild te kunnen zien, zoals bijvoorbeeld de Aziatische olifant. Buiten de parken kun je onder andere wel slangen, krokodillen en verschillende soorten apen spotten als je geluk hebt. Ook leven er een groot aantal vogelsoorten die de moeite waard zijn om te zien.